Τυγχάνουσιν όντες ένοχοι, των άλλων τολμώσιν κατηγορείν

του Νίκου Γιαννή

"Το της πόλεως όλης ήθος (όλης της πόλης το ήθος) ομοιούται τοίς άρχουσιν (είναι όμοιο με το ήθος των αρχόντων, δηλαδή των κυβερνώντων)" (Ισοκράτης). Γι' αυτό εξάλλου δεν μπορεί να φανταστεί κανείς τους πολιτικούς που κυβερνούν τη Σιέρρα Λεόνε, τη Μοζαμβίκη και το Καμερούν, που είναι στην κορυφή της διαφθοράς κατά τη Διεθνή Διαφάνεια, να είναι Δανοί ή Σουηδοί που βρίσκονται στον πάτο της διαφθοράς. Θα μπορούσε από την άλλη μεριά, να έχει αφρικανικού τύπου ηγεσία ο σκανδιναυϊκός λαός; Αν για το ελληνικό πρόβλημα, ακριβώς επειδή είναι...

πολύ σοβαρό, ευθύνονται οι "κλέφτες πολιτικοί", γενικώς και αορίστως, οι οποίοι δεν διορθώνονται με τίποτα, τότε δεν μένει παρά να επιλέξουμε να τοποθετήσουμε στη θέση τους Σουηδούς και Φινλανδούς ώστε να αντιμετωπισθούν επιτυχώς τα προβλήματα! Τα προφανή δεν θα έπρεπε να είναι αντικείμενο σοβαρής συζήτησης. Όμως ιδού το να μην κάνουμε τον κόπο να ξεβολευτούμε οι ίδιοι και αντ' αυτού να κάνουμε πρωταθλητισμό στη μετάθεση ευθύνης και στην ανεύρεση ανέξοδων αποδιοπομπαίων. Κάποτε έφταιγαν οι κομμουνιστές, μετά η χούντα κι η δεξιά, κατόπιν οι Αμερικανοί και οι Εβραίοι, σήμερα οι Γερμανοί, οι τραπεζίτες, οι μετανάστες, οι Βρυξέλλες κι οι δοσίλογοι, αστεία πράγματα! Μήπως δεν άλλαξε το 70% των Βουλευτών στις εκλογές του 2012; άλλαξε ωστόσο η εμπιστοσύνη του κόσμου; αντιθέτως επιδεινώθηκε, γιατί άραγε;

Λοιπόν, βεβαίως δεν τα φάγαμε μαζί όλοι, αλλά τα έφαγαν μαζί και σε αγαστή, μεγάλο μέρος αιρετών κάθε είδους με εκλεκτούς κάθε είδους, από πάνω μέχρι κάτω, απ' το σώμα μέχρι το κεφάλι. Κάθε εποχή έχει τα σύμβολα, τους κωδικούς της, κάποιες φράσεις-κλειδιά. Ας πούμε την εποχή της δόξας του πελατειακού κράτους, "το'να χέρι νίβει τ' άλλο", "βάστα με να σε βαστώ" και "νάμαστε όλοι ευχαριστημένοι" ήταν ορισμένα από τα σήματα που εξέπεμπε όποιος ήθελε να παίξει αυτό το "παιχνίδι", καθώς για να είμαστε ακριβείς αλλά και δίκαιοι, δεν το έπαιζαν όλοι και μάλιστα ήταν αρκετοί εκείνοι που απείχαν, προς τιμήν τους. Σήμερα, όσοι επικαλούνται ότι "από το κεφάλι βρωμάει το ψάρι", στην ουσία δεν θέλουν, δεν είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν καμία προσωπική ευθύνη ώστε ν' αλλάξουν οι άλλοι, αλλά ούτε καν για ν' αλλάξουν οι ίδιοι. Είναι όπως η αναγωγή στο απρόσωπο σύστημα και την άτιμη κοινωνία για κάθε τι που οι ίδιοι δεν κάνουμε για τον εαυτό μας και για τη συνένοχη σιωπή μας όταν παρατηρούμε απαθείς δίπλα μας την αδικία και την παρανομία, αρκούμενοι στο ότι δεν ενδίδουμε οι ίδιοι σε αυτήν. Κατά τ΄άλλα είναι σωστό σε βαθμό αυτονόητο ότι η ηγεσία οφείλει να δίνει το καλό παράδειγμα και να προσφέρει θετικό πρότυπο. Όπως και οι γονείς, μόνον που εκείνοι επιμελούνται ανηλίκους, οι πολίτες υποτίθεται είμαστε ανεξάρτητοι και υπεύθυνοι. Αν μέρος της ηγεσίας ωστόσο δεν κάνει το ορθό, αυτό δεν μπορεί να είναι δικαιολογία για κανέναν μας. "Εγώ θα βγάλω το φίδι απ' τη τρύπα" σου λένε και απέχουν "που είναι το κράτος;", αυτό έλεγαν και προ κρίσης κι έτσι βρισκόμαστε εδώ. "Εσύ που είσαι;", λέω εγώ, ενεργέ πολίτη, όχι να διαμαρτύρεσαι μονίμως και αποκλειστικώς εναντίον του κράτους, αλλά να απομονώνεις την αντικοινωνική συμπεριφορά εκείνων που καταλύουν κράτος, κανόνες και ηθική, με τις μικρές σου δυνάμεις, τις οποίες δεν πρέπει να υποτιμάς και φυσικά κι εσύ με το παράδειγμα σου. Το κράτος, που είμαστε εμείς, δεν θα φτιάξει ποτέ αν δεν φτιάχνει παράλληλα μ' εμάς.

Πράγματι, μια κοινωνία σε ακμή αναδεικνύει στην ηγεσία τον καλό της εαυτό, επιλέγοντας εκείνους που παραδέχεται ότι θα ήθελε να μοιάσει καθ’ υπέρβασιν, αιρόμενη, βάζει τον ατομικό και συλλογικό πήχυ ψηλά. Αντιστοίχως, μια κοινωνία σε παρακμή, επιλέγει τον κακό της εαυτό, προτιμά τον τυχοδιώκτη, διεφθαρμένο εαυτό, την ελάσσονα προσπάθεια. Διαλέγουμε και παίρνουμε. Θ’ αλλάξει κάτι τελικώς, ή θα συνεχίσει εσαεί απ' το κεφάλι να βρωμάει το ψάρι; Γιατί επίορκοι πολιτικοί και δημ. λειτουργοί πάντοτε θα υπάρχουν, όπως συμβαίνει και στην πιο άρτια σκανδιναϋική διοίκηση.
Οι δείκτες της διαφθοράς δεν κάνουν διάκριση αρχόντων και αρχομένων εντός των χωρών, χώρες κατατάσσουν. Δυστυχώς στην ελληνική περίπτωση οι σχετικώς λιγότεροι στο σύνολο πληθυσμού, ωστόσο κρίσιμη μάζα και κυρίως θρασείς, δίνουν και τον τόνο της χώρας. Οι πολλοί, εντάξει άνθρωποι, σιωπούν κι εργάζονται και πληρώνουν ωσεί υποζύγια κι αν είναι άνεργοι πάλι σιωπούν, βελτιώνουν τον εαυτό τους, βάζουν ένα χεράκι προσφέροντας εθελοντικά πολύτιμο έργο σε συνανθρώπους που το έχουν ανάγκη ή στο περιβάλλον και συμβάλλουν εποικοδομητικά ν' αλλάξουν τα πράγματα για όλους. Δίνουν το παράδειγμα. Όπως θα έπρεπε και η πάσης φύσεως ηγεσία. Οι λίγοι ένοχοι λοιπόν, είναι συνήθως εκείνοι που κραυγάζουν άναρθρα, προς συγκάλυψη της ενοχής. Τα είπε πάλι ο Ισοκράτης; "Πάντων (από όλους τους ανθρώπους) πονηροτάτους είναι  και μεγίστης ζημίας αξίους (οι πιό πονηροί είναι και άξιοι  της πιό μεγάλης τιμωρίας ), οίτινες οίς αυτοί τυγχάνουσιν όντες ένοχοι (εκείνοι που σε όσα οι ίδιοι είναι ένοχοι), ταύτα των άλλων τολμώσιν κατηγορείν (γι̛  αυτά τους άλλους τολμούν να κατηγορούν).


Σχόλια