Είναι δύσκολο να είσαι Αγρότης και τραγικό να είσαι Νέος Αγρότης

Η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών-ΠΕΝΑ, όπως έχει πάγια στρατηγική, υποστηρίζει τις αποφάσεις της πλειοψηφίας του αγροτικού κόσμου και χαιρετίζει τις προσπάθειες να εκφρασθεί το αγροτικό κίνημα ενιαία, και όπως σε όλους τους χώρους, με ξεχωριστή πρόνοια για τους νέους, δηλαδή για τους Νέους Αγρότες, όπως η ΠΕΝΑ.

   Από το 1995 το πραγματικό εισόδημα της αγροτικής οικογένειας μειώνεται συνεχώς, και με βάση υπολογισμών το...

 100 για το 2005, το 1995 το εισόδημα ήταν 140, ενώ το 2011 έπεσε στο 75 περίπου, ενώ ταυτόχρονα στην ΕΕ αυξήθηκε !!!  

   Οι τιμές των αγροτικών προϊόντων αν και αυξήθηκαν την τελευταία δεκαετία, αυξήθηκαν υπερβολικά δυσανάλογα τα λιπάσματα και η ενέργεια για την παραγωγή τους, επιβαρύνοντας τελικά οικονομικά την παραγωγική διαδικασία και τους αγρότες.

   Το 1960 από ένα αγροτικό προϊόν στο ράφι (τιμή καταναλωτή) οι εισροές κόστιζαν το 10% της τιμής καταναλωτή, ο αγρότης έπαιρνε το 60% και οι μετασυλλεκτικές εργασίες απορροφούσαν το 30%. Το 2010 από το ίδιο αγροτικό προϊόν στο ράφι, οι εισροές κοστίζουν το 20%, ο αγρότης εισπράττει ΜΟΝΟ το 10% και οι μετασυλλεκτικές δραστηριότητες (συσκευασία, μεταφορά, ψυγεία, εμπορία, χονδρεμπόριο, λιανεμπόρια κλπ) απορροφούν το 70%.

   Στην Ελλάδα το άνοιγμα της ψαλίδας (τιμή καταναλωτή προς τιμή παραγωγού) είναι 5-8 φορές (η ΠΑΣΕΓΕΣ τον φθάνει στο 15), ενώ στο Βέλγιο είναι 2,25 φορές ΜΟΝΟ.

   Η μόνη υπάρχουσα λειτουργούσα οργανική κοινωνία είναι η αγροτική κοινωνία και το αποτελεσματικότερο εργαλείο διαχείρισης της είναι η κοινωνική οικονομία. Στον αστικό χώρο επικρατεί ο ορθολογισμός και η οικονομία της αγοράς. Η επιβολή μορφών της οικονομίας της αγοράς στην αγροτική κοινωνία δημιουργεί ανωμαλίες και δυσαρμονίες, εις βάρος των μελών της αγροτικής κοινωνίας, των αγροτών.

   Οι αγρότες, αν και είναι οι δημιουργοί πραγματικού πλούτου και πρωτογενών αξιών, αναζητούν εναγωνίως την αναλογούσα προσοχή της εκτελεστικής & βουλευτικής εξουσίας στα θέματα που τους απασχολούν, και βλέπουν όλο το ενδιαφέρον να απορροφούν οι προσκείμενοι στα ΜΜΕ και στα κέντρα λήψης αποφάσεων αστοί διαχειριστές της υπεραξίας των αξιών & πλούτου, που παράγεται πρωτογενώς από τους αγρότες.

   Η Ελλάδα είναι κατά 75% ορεινή και ημιορεινή, με μεγάλη ποικιλομορφία ανάγλυφου του εδάφους, που αυξάνει το κόστος εκμετάλλευσης, ενώ ο μέσος κλήρος είναι 47 στρέμματα (στην ΕΕ ο μέσος όρος είναι 2.000 στρέμματα).

   Ο αγρότης αν και αποφασίζει να δράστηριοποιηθεί επαγγελματικά,  αντιμετωπίζοντας υπερβολικά μεγάλους κινδύνους (που είναι ο χαρακτηριστικός ορισμός της επιχειρηματικότητας), δεν έχει επαρκή αγροτική έρευνα και γεωργικές εφαρμογές, δεν έχει επαρκή αγροτική επαγγελματική κατάρτιση (σχεδόν ανύπαρκτη), ούτε προβλέπεται άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και δεν έχει καμιά συστηματική επιχειρηματική υποστήριξη για εκθέσεις, αποστολές, επισκέψεις, ανταλλαγές, δικτυώσεις, συλλογικότητες, δημοπρατήρια, μεταφορά τεχνογνωσίας, όπως κάνουν τα τοπικά Επιμελητήρια ή θα μπορούσε να κάνει ένα Αγροτικό Επιμελητήριο.

   Τα τελευταία χρόνια οι απρόβλεπτοι κίνδυνοι με τις κλιματικές αλλαγές και τις ανεπαρκώς ελεγμένες επιδημιολογικά ποικιλίες έχουν αυξήσει τους επιχειρηματικούς αγροτικούς κινδύνους σε επίπεδο δημοσίου συμφέροντος, χωρίς μέχρι σήμερα η πολιτεία να έχει αναλάβει τις ευθύνες της.

   Με την νόθευση της εκπροσώπησης των αγροτών, με «Μητρώο Αγροτών» στο οποίο εγγράφονται και απασχολούμενοι με εισόδημα μόνο κατά 35% από αγροτικά επαγγέλματα αλλά και οι συνταξιούχοι αγρότες, με επαγγελματίες αγρότες αλλά και ετεροεπαγγελματίες παραγωγούς 1.200.000 Έλληνες και Αλλοδαπούς να έχουν εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα, με 850.000 να εισπράττουν ενιαία ενίσχυση από την ΚΓΠ της ΕΕ, με 500.000 περίπου να δηλώνουν «αγρότες 35%», με εκτιμώμενους 320.000 «κατά κύριο επάγγελμα αγρότες» , συμπεριλλαμβάνοντας και τους συνταξιουχους αγρότες, άνω των 65 ετών και με μόνο 180.000 πραγματικούς αγρότες, δηλαδή κάτω των 65 ετών αποκλειστικά απασχολούμενους με την αγροτική παραγωγή ως επάγγελμα, το σύνολο αυτό δεν βοηθά στην διαμόρφωση ενός υγιούς, ειλικρινούς και εφαρμόσιμου συμβολαίου μεταξύ αγροτών και καταναλωτών, το οποίο να έχει πιθανότητα πραγματικής συμβολής στην ανάπτυξη και την ευημερία του τόπου, με παραγωγή πλούτου και όχι μόνο δικαιολόγηση επιδοτήσεων .

   Ο με νομοθετικές διατάξεις αποκλεισμός των αγροτών από την δυνατότητα μεταποίησης και εμπορίας των παραγόμενων από αυτόν αγροτικών προϊόντων υποβαθμίζει και πάλι τον αγρότη σε «κολίγο»-εργάτη γης, που σήμερα πια δεν το ανέχεται κανένας. Οι θεσμοθετημένες Αγορές Αγροτών-Farmers Market, η δυνατότητα απ’ ευθείας νόμιμων πωλήσεων από το χωράφι (vente directe, σύμφωνα με το γαλλικό πρότυπο) και τα Δημοπρατήρια, ως αποκλειστικά πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί αγροτών, είναι μόνοι λίγα από τα απαραίτητα μέτρα που χρονίζουν απαράδεκτα και τροφοδοτούν εκρήξεις.

   Οι σημαίες του «κόστους παραγωγής» συχνά αποπροσανατολίζουν και βάζουν στο απυρόβλητο τους πραγματικούς δημιουργούς των προβλημάτων που είναι κυρίως οι μεσάζοντες «της ψαλίδας 5-8» και η «παράδοση» και όχι η πώληση του εκάστοτε προϊόντος, δηλαδη του πλούτου της αγροτικής παραγωής σε τρίτους δηλαδή στους χονδρέμπορες για την εμπορία του, χωρίς τον έλεγχο ή συμμετοχή των αγροτών ή έστω την προσυμφωνημένη ποσοστιαία αμοιβή για το κάθε ένα προϊόν.

   Είναι αποπροσανατολιστική η εστίαση της προσοχής των αγροτών μόνο στα αγροτικά προϊόντα και το κόστος τους, και όχι στην αύξηση της συμμετοχής του αγρότη στην μετασυλλεκτική (εμπορία) και στην σημαντικότατη (ή/& σημαντικότερη) συμβολή της αγροτικής δραστηριότητας στην παροχή δωρεάν δημόσιων αγαθών στο ανθρώπινο είδος και κυρίως στους κατοίκους των πόλεων, όπως είναι το οξυγόνο, το πόσιμο νερό, το τοπίο και το φυσικό περιβάλλον.

   Ο αγροτικός τομέας παράγει 7,5 δις. € ετησίως και το αποτέλεσμα είναι 7,4% στα χέρια της αγροτικής οικογένειας, από τα οποία πρέπει να πληρωθεί η χρήση γης, να υπολογισθούν τα μεροκάματα της οικογένειας και να γίνουν οι αποσβέσεις του χρησιμοποιούμενου εξοπλισμού. Προφανώς δεν υπάρχει φοροδοτική ικανότητα στο αγροτικό παραγωγικό σύστημα, αλλά ανάγκη μεταφοράς χρημάτων από τους άλλους τομείς, όπως γίνεται ακόμη και στις ΗΠΑ, με τον Farm Bill.

   Η αγροτική κοινωνία εξωθήθηκε σιγά-σιγά και έμεινε ακάλυπτη στο τραπεζικό σύστημα της οικονομίας της αγοράς. Η κακοδιοικούμενη ΑΤΕ και εξυπηρετούσα μόνο κατα 15% αγρότες εντάχθηκε στην οικονομία της αγοράς. Η αγροτική κοινωνία χρειάζεται ένα διαφορετικό χρηματοπιστωτικό εργαλείο της κοινωνικής οικονομίας, ή έστω σύμπραξη αγοράς και κοινωνίας. Αυτήν την στιγμή η παραπέρα διολίσθηση προς το τραπεζικό κατεστημένο εκθέτει καταστροφικά την αγροτική παραγωγική μηχανή και απορροφά τον δυναμισμό του αγροτικού τομέα.

   Η συμβιβαστική πρόοδος στην ΚΓΠ 2014-2020 της 25 Ιαν 2013 με την ψήφιση ομαδοποιημένων 8.000 περίπου τροπολογιών για την ΚΓΠ αδικεί κατάφορα τον επαγγελματία Νέο Αγρότη μετακινώντας τις όποιες θετικές ενδείξεις στο βάθος του 2020. Την ίδια ώρα που ανεγκέφαλοι μοιράζουν ευκαιριακά «5 στρέμματα» σε αστούς νέους για να βαφτιστούν «επαγγελματίες νέοι αγρότες», εξωθούνται οι Νέοι Αγρότες επικίνδυνα προς την έξοδο από το αγροτικό επάγγελμα με την τελευταία κατανομή της Ενιαίας Ενίσχυσης στους Νέους Αγρότες, που στην καλύτερη των περιπτώσεων έφθασε στο «αστρονομικό» ποσό των 1.200€ ετησίως ανά Νέο Αγρότη μέχρι την εφαρμογή της νέας ΚΓΠ, που και αυτή αναβάλλεται για το μέλλον. Πρέπει να ενισχυθεί με κάθε διαθέσιμο μέσο ο 2^ος πυλώνας της ΚΓΠ (Νέοι Αγρότες, Σχέδια Βελτίωσης, υποδομές, Συνεργατικές δομές, Συλλογικές δράσεις, Δικτυώσεις, Δημοπρατήρια, ανταλλαγή εμπειριών, study visit, υποδοχή αποστολών, τοπικές αγορές, Τοπικά σύμφωνα κλπ).

   Η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών-ΠΕΝΑ έχει επισημάνει ήδη σε κείμενο με 16 σημεία άμεσης δράσης τις προτάσεις της με τίτλο ΥΠΑΙΘΡΟΣ 2020, μετά από επεξεργασία με τον Σύλλογο Γεωπόνων Μακεδονίας-Θράκης και το Παράρτημα του ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας, το οποίο παραδόθηκε στην κοινωνία στις 4 Σεπ 2012 και αποτελεί εργαλείο προσανατολισμού δραστηριοτήτων και επιλογών.

   Η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών-ΠΕΝΑ σε συνεργασία με την Εταιρεία Αγροτικής Οικονομίας-ΕΤΑΓΡΟ και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος-ΓΕΩΤΕΕ συνυπέγραψαν το πόρισμα των καθηγητών των πέντε Ελληνικών Πανεπιστημίων που έχουν Τμήματα Αγροτικής Οικονομίας για την φορολόγηση των αγροτών και ετοιμάζουν σύσκεψη το Β’ 15θήμερο του Φεβ 2013 για αυτό το θέμα. Εκτιμάται ότι τα έγκυρα στοιχεία των αποτελεσμάτων της σύσκεψης θα αποτελέσουν φάρο επιλογών για κάθε ορθά σκεπτόμενο που ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη της Ελλάδος και την ευημερία όλων των Ελλήνων. Η ΠΕΝΑ έχει σημαντικές και ωφέλιμες για το σύνολο του αγροτικού χώρου προτάσεις –προσθήκες για δίκαιο, έντιμο και λειτουργικό φορολογικό σύστημα για τους επαγγελματίες αγρότες που θα επιθυμούσε να αναπτύξει σε υπεύθυνους λειτουργούς της πολιτείας, αν κρίνεται χρήσιμη μια τέτοια προσθήκη. Η οποιαδήποτε βελτίωση στην φορολογία θα πρέπει να μην είναι απλά φοροεισπρακτικού χαρακτήρα, αλλα να λειτουργεί αναπτυξιακά και ως ενισχυτικός πολλαπλασιαστής στην υποστήριξη της αγροτικής επιχειρηματικότητας.

   Η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών-ΠΕΝΑ συνθέτει την πρόταση ΥΠΑΙΘΡΟΣ 2020, η οποία αφορά στην δημιουργία μιας νέας γενιάς επαγγελματιών αγροτών, ικανής, με οργανωμένη συλλογική δράση σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και με την μεγαλύτερη δυνατή αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, να προσφέρει αγροτικά προϊόντα πιστοποιημένων προδιαγραφών, που θέλουν οι καταναλωτές, και ανταγωνιστικού κόστους, τα οποία θα προσδιορίζουν, ανά μονάδα προϊόντος την μικρότερη συνολική περιβαλλοντική επιβάρυνση και την μεγαλύτερη δυνατή παραγωγή δημόσιων περιβαλλοντικών αγαθών.

   Ακόμα και αν βρεθούν χρήματα το σημαντικότερο είναι να παραχθούν τροφές. Αν έχεις λεφτά, αλλά δεν βρίσκεις τρόφιμα, η κατάσταση γίνεται κρίσιμη. Η επισιτιστική ασφάλεια είναι πολύ σημαντική, και ο αγροτικός τομέας είναι ο μόνος που μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στην αντιμετώπισή της, ένα γεγονος που πολλές φορες έχει επισημανθεί και εντός του Ευρωκοινοβουλίου. Χρειάζεται ένα Εθνικό και Ευρωπαϊκό συμβόλαιο μεταξύ των αγροτών και των καταναλωτών για τις ανάγκες, τις προτεραιότητες και την εξειδίκευση ρόλων και δαπανών.

   Ο πολλαπλασιαστής του ΑΕΠ της χώρας για τον αγροτικό τομέα είναι 5 (όταν για τον Τουρισμό είναι 2) και αυτό σημαίνει ότι αν σταματήσει το καταγραφόμενο 4% του ΑΕΠ από τον πρωτογενή τομέα, τότε όλοι οι Έλληνες θα χάσουμε 20% του ΑΕΠ και αναλόγως η απασχόληση. Κάθε νοήμων θα τον ενδιέφερε να εξασφαλίσει κατά προτεραιότητα το 20% του αγροτικού τομέα, ακολούθως το ενδιαφέρον θα ήταν για το 17% του τουρισμού, μετά για το 7% της βιομηχανίας και μετά όλα τα άλλα.

Αυτή η σημαντικότητα, που περιγράφεται και στην μελέτη της ΜacKinsey (ΣΕΒ, ΕΕΤ, ΤτΕ) με την επισήμανση ότι οι «ατμομηχανές» της ελληνικής οικονομίας είναι η γεωργία, η βιομηχανία τροφίμων και ο τουρισμός, δεν γίνεται αισθητή στην συμπεριφορά του κράτους, των υπηρεσιών του και των λειτουργών του προς τους αγρότες. Και οι κινητοποιήσεις εμπεριέχουν την ανάγκη για επισήμανση αυτής της σημαντικότητας.

Η ΠΕΝΑ επισημαίνει ότι κάθε νοήμων μπορεί εύκολα να αντιληφθεί ότι οι απομακρυσμένοι από τα κέντρα εξουσίας πραγματικοί αγρότες-παραγωγοί πλούτου, υφίστανται ισοπεδωτική εξομοίωση με τους καταναλωτές του πλούτου. Έτσι οι αγρότες αισθάνονται ότι ο λεκτικά «ενιαίος ΦΠΑ 23%» δρα αρνητικά και απαξιωτικά στον αγροτικό τομέα, όταν σε άλλους τομείς (τουρισμός) κατεβαίνει 6%, ή/και απουσιάζει τελείως ο φόρος στα πετρέλαια (ναυτιλία).

Οι αγρότες αισθάνονται ότι η «ενιαία φορολόγηση» των γαιών δρα αρνητικά και απαξιωτικά, όταν σε άλλους μειώνεται επιδεικτικά (Mall) ή/& αναγνωρίζονται ως σημαντικά για την επαγγελματική τους δράση (ξενοδοχεία κλπ) αλλά δεν αναγνωρίζονται ως εργαλεία δουλειάς τα αγροτεμάχια για την αγροτική επαγγελματική δράση, ούτε απαλλάσσονται από πρόσθετες φορολογήσεις τα εργαλεία της δουλειάς (τρακτέρ κλπ), όπως συμβαίνει σε επενδύσεις άλλων επαγγελματικών τομέων.

   Η παραγωγή ενέργειας είναι εξ ορισμού κομμάτι του πρωτογενούς τομέα. Οι αγρότες εξ επαγγέλματος δεσμεύουν και αξιοποιούν την ενέργεια από τον ήλιο. Είναι ανακόλουθο το κόστος της ενέργειας (Φ/Β, βιοντίζελ, βιομάζα κλπ) να μην είναι σε προνομιακή χρήση για τους αγρότες, αλλά να παρεμβάλλονται τρίτοι αυξάνοντας απαράδεκτα τα κόστη.

   Φαίνεται σαν να επιβάλλεται ένας ιδιότυπος «ρατσισμός» εις βάρος αυτών που είναι συνδεδεμένοι στερεά, σταθερά και υπαρξιακά με την γη της πατρίδας, οργώνουν και χρησιμοποιούν και τα χέρια τους, έναντι αυτών που διατηρούν «μακρύ το νύχι στο δακτυλάκι» και μπορούν ανά πάσα στιγμή να φευγατίσουν τα κεφάλαια των επενδύσεών τους εκτός Ελλάδος.

   Οι Νέοι Αγρότες είναι το 6% των αγροτών (κάτω των 35 ετών, EUROSTAT), και οι άνω των 55 ετών αγρότες είναι το 65% των αγροτών. Η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών-ΠΕΝΑ, όπως έχει πάγια στρατηγική, υποστηρίζει τις αποφάσεις της πλειοψηφίας του αγροτικού κόσμου και χαιρετίζει τις προσπάθειες να εκφρασθεί το αγροτικό κίνημα ενιαία, και όπως σε όλους τους χώρους, με ξεχωριστή πρόνοια για τους νέους αγρότες, όπως η ΠΕΝΑ.

   Μέχρι και σήμερα οι Νέοι Αγρότες υφίστανται έναν καταιγισμό πολιτικής ασυνέπειας με αλληλοσυγκρουόμενες εικόνες και αδυναμία προσδιορισμού κάποιου ορατού πλαισίου σταθερής Αγροτικής Πολιτικής, ή έστω προσανατολισμού της πολιτείας στις κεντρικές της επιλογές στον αγροτικό τομέα.

   Μέχρι σήμερα οι αγρότες χρησιμοποιήθηκαν και εξαντλήθηκαν, μέχρι πλήρους απαξίωσης, από ευκαιριακές κομματικές επιλογές στον αγώνα για την κατάκτηση της εξουσίας, με αξιοποίηση επιλεκτικών χρηματοδοτήσεων ή κομματικών υποστηρίξεων συνδικαλιστών ή σε πρόσκαιρες ικανοποιήσεις περιστασικών αιτημάτων. Χωρίς προσκλήσεις σε «κάστρα» ή επισκέψεις σε «πολυκατοικίες» οι Νέοι Αγρότες των Ενώσεων Νέων Αγροτών, των μόνων αγροτικών συνδικαλιστικών οργανώσεων που τα μέλη τους μπορούν να είναι ταυτόχρονα μέλη και σε άλλες συνδικαλιστικές οργανώσεις, εύχονται να διαμορφωθεί ενιαία φωνή στον αγροτικό συνδικαλισμό χωρίς αποκλεισμούς και προαπαιτούμενα, πάντα με πρόνοια για τους Νέους Αγρότες.

   Οι Νέοι Αγρότες, και με την διττή τους ιδιότητα, υποστηρίζουν τις συγκροτημένες κινητοποιήσεις για την προαγωγή της αγροτικής επιχειρηματικότητας & συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις για την καταξίωση του συνόλου των αγροτών.

   Αφού οι νέοι θα κληθούν να διαχειριστούν το μέλλον, και αφού δοκιμάστηκαν οι ήδη κρατούντες στην μέχρι σήμερα πραγματικότητα, ίσως θα ήταν ενέργεια καλής θέλησης να νομοθετηθεί ή να παραχωρηθεί το 60% των μελών των οργάνων απόφασης για το μέλλον σε νέους ηλικιακά αγρότες.

   Σήμερα ξέρουν όλοι ότι το μέλλον μας είναι υποθηκευμένο σε ένα τεράστιο χρέος. Όλοι οι Έλληνες θα χρωστάμε για πολλά χρόνια. Οι αγρότες, αν συνεχίσει να τους αποκλείεται η έξοδος στις αγορές και χωρίς επαρκή εφόδια, είναι σε δυσμενέστερη θέση. Όλοι οι Νέοι έχουμε υποθηκευμένο το μέλλον, ίσως και χωρίς ενεργό συμμετοχή μας. Είναι δύσκολο να είσαι σήμερα Έλληνας. Είναι ακόμα δυσκολότερο να είσαι Έλληνας Αγρότης. Και είναι τραγικό να είσαι Έλληνας Νέος Αγρότης.

Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης, 6998282382