“Κάθε γλώσσα κουβαλάει ιστορική μνήμη και γι' αυτό είναι συναισθηματικά φορτισμένη. Είναι σαν ο κάθε φθόγγος, το κάθε γράμμα να ξεκλειδώνει συρτάρια της προσωπικής ή συλλογικής μας ιστορίας και να ξαναθυμίζει στο σώμα και στην ψυχή... αισθήματα και συναισθήματα του παρελθόντος” Οδυσσέας Ελύτης
Πόσο δίκιο είχε ο μεγάλος μας ποιητής τονίζοντας τη σημασία της γλώσσας για κάθε ανθρώπινο όν. Η γλώσσα έχε αυτή τη μαγική δύναμη να μας μεταφέρει νοερά σε διαφορετικούς χώρους και χρόνους ταξιδεύοντας μας σε λιμάνια λυτρωτικά. Οι λέξεις φέρουν μέσα τους ένα συναίσθημα, αν δεν το κουβαλάνε, τότε δεν ανήκουν σε μια φυσιολογική γλώσσα αλλά αποτελούν βρυχηθμούς, ανούσιες κραυγές. Κάθε λέξη, κάθε επιτυχημένος συνδυασμός φθόγγων με την αρμονία και τη μουσικότητά της μπορεί να μας οδηγεί σε καταστάσεις που βιώσαμε θέτοντας σε κίνηση το μηχανισμό της θύμησης. Κι είναι οι θύμησες τα σχοινιά που μας δένουν με το χθες μας, τα σχοινιά που δεν μας κρατούν δέσμιους αλλά εξασφαλίζουν την ισορροπία μας στο λιμάνι μας όταν επικρατεί γύρω μας θαλασσοταραχή.
Ποιος μπορεί αν επιβιώσει υγιώς και με ψυχική ηρεμία όταν αγνοεί το παρελθόν του; Το παρελθόν μας είναι σαν τη σκιά μας κι όταν αντιληφθούμε πως δεν μας ακολουθεί πια στριφογυρίζουμε σα χαμένοι όπως ο σκύλος που φέρνει βόλτες γύρω από το σώμα του. Οι λέξεις επομένως μας προσδιορίζουν, επειδή μας δένουν με την ιστορία μας , την εθνική αλλά και την οικογενειακή ή ατομική.
Ποιος άραγε δε στάθηκε θυμούμενος μια λέξη, μια κουβέντα φερμένη απ’ την παιδική του ηλικία, από ένα πρότερο χρόνο, από ένα παρελθόν γεμάτο συνειρμούς και εικόνες πλανεύτρες. Κι όλα αυτά γιατί μέσα στο μυαλό μας συνδυάζουμε τους ήχους με τα πράγματα, τους φθόγγους με τις καταστάσεις, τις λέξεις με σκηνές ίσως τους ενός δευτερολέπτου μα ,ε πολλή μεγάλη σημασία και δύναμη να μας μαγεύουν για τον απλούστατο λόγο ότι μας ανήκουν δικαιωματικά, αφού τις βιώσαμε και καταγράφηκαν στο υποσυνείδητό μας με ανεξίτηλο μελάνι. Κι όλα αυτά τα λέει ποιος; Ο Οδυσσέας Ελύτης, ο ποιητής που μπόρεσε με έναν εκπληκτικό συνδυασμό λέξεων, με την πλέον αρμονική συνύπαρξη ήχων και γραμμάτων να αποτυπώσει βαθιά την ανθρώπινη ψυχή ως τις εσώτερες και πιο λεπτές πτυχές της. Ο εραστής του λόγου που επιχείρησε και πέτυχε με ακρίβεια να αποδώσει τη μαγική δύναμη των λέξεων αποκαλύπτοντας το μεγαλείο ακόμα κι από εκείνες που ίσως θεωρήθηκαν απλές, καθημερινές, ανούσιες. Η σύνδεση των λέξεων με τα ανθρώπινα αισθήματα τις ανέδειξε ως λέξεις κλειδιά με τα οποία ο Ελύτης χρησιμοποίησε με εξαιρετική μαεστρία να ξεκλειδώσει την ανθρώπινη ψυχή, να την ευφράνει σταλάζοντας μύρο λυτρωτικό. Το μυστικό της μη τυχαίας λέξης, η αποκάλυψη πως η γλώσσα διαθέτει μια ανυπολόγιστη ως τώρα «εξουσία» να ξεδιπλώνει την φαντασία του ανθρώπου στάθηκε η αφορμή να γραφούν αριστουργήματα στο χώρο της λογοτεχνίας που αενάως προκαλούν άφατη ηδονή σε κάθε μυημένο στο χώρο του πνεύματος με την έννοια όχι του υπερβολικά και προκλητικά μορφωμένου αλλά του εραστή του λόγου που γνωρίζει πως η γλώσσα μας είναι ένας ανεκτίμητος θησαυρός επειδή ακολουθεί πιστά την ως τώρα ατελεύτητη πορεία του ανθρώπου στην ιστορία και στη ζωή!!!
Διονύσης Λεϊμονής
φιλόλογος
Σχόλια