Ποιοι εξαιρούνται από το τέλος επιτηδεύματος

*του Αναστάσιου Λυμπερίου

Το τέλος επιτηδεύματος θεσπίστηκε το 2011 με τον νόμο 3986  ως ένας κατώτατος φόρος που επιβαρύνει  τους  επιτηδευματίες και τους ελεύθερους επαγγελματίες με την προϋπόθεση ότι τηρούν βιβλία
Β και Γ κατηγορίας. Έκτοτε έχουν προστεθεί  ένας αριθμός ερμηνευτικών εγκυκλίων, οι οποίες έχουν δημιουργήσει, εν πολλοίς σύγχυση στους φορολογουμένους.



Προσπαθώντας να δοθούν όλες οι απαραίτητες, οδηγίες και διευκρινίσεις κωδικοποιήσαμε τα εξής :
Τα ποσά του ετήσιου τέλους επιτηδεύματος προσδιορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 31 του ν.3986/2011 έχουν ως εξής:
α) Για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε τουριστικούς τόπους και σε πόλεις ή χωριά με πληθυσμό έως διακόσιες χιλιάδες (200.000) κατοίκους, σε οκτακόσια (800) ευρώ ετησίως.
β) Για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε πόλεις με πληθυσμό πάνω από διακόσιες χιλιάδες (200.000) κατοίκους, σε χίλια (1.000) ευρώ ετησίως.
γ) Για ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, σε εξακόσια πενήντα (650) ευρώ ετησίως.
δ) Για κάθε υποκατάστημα σε εξακόσια (600) ευρώ ετησίως.
Ειδικά για τις Αστικές μη Κερδοσκοπικές Εταιρίες της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε., καθώς και για τα φυσικά πρόσωπα που το εισόδημά τους προέρχεται από ατομική επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριο επάγγελμα και έχουν έγγραφη σύμβαση με μέχρι τρία (3) φυσικά ή/ και νομικά πρόσωπα, ή το εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) των ακαθάριστων εσόδων τους προέρχεται από ένα (1) φυσικό ή/ και νομικό πρόσωπο, τα ποσά του τέλους επιτηδεύματος, εξακολουθούν να ισχύουν όπως επιβλήθηκαν κατά το οικονομικό έτος 2012.
Η περιοχή του Νομού Αττικής λογίζεται ως μια πόλη, καθώς και το Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης.

Σύμφωνα  με το παραπάνω Νόμο από το οικονομικό έτος 2013 και εφεξής, εξαιρούνται από την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος τα πρόσωπα που ασκούν ατομική εμπορική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα και παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του ογδόντα τοις εκατό (80%).
Σημειώνουμε ότι σε περίπτωση διακοπής της δραστηριότητας μέσα στη χρήση, το τέλος επιτηδεύματος περιορίζεται ανάλογα με τους μήνες λειτουργίας της επιχείρησης ή της άσκησης του επαγγέλματος. Χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των δεκαπέντε (15) ημερών λογίζεται ως μήνας

Εξαιρούνται από τις υποχρεώσεις καταβολής του τέλους, εκτός εάν πρόκειται για τουριστικούς τόπους, οι εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες που ασκούν τη δραστηριότητά τους σε χωριά με πληθυσμό έως πεντακόσιους (500) κατοίκους και σε νησιά κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους.
Επίσης εξαιρούνται ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και η ατομική άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, εφόσον δεν έχουν παρέλθει πέντε (5) έτη από την πρώτη έναρξη εργασιών, καθώς και οι περιπτώσεις ατομικών επιχειρήσεων εφόσον για τον επιτηδευματία υπολείπονται τρία (3) έτη από το έτος της συνταξιοδότησής του. Ως έτος συνταξιοδότησης νοείται το 65ο έτος της ηλικίας
Επίσης πρόσφατα με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών ορίστηκε να λαμβάνονται υπόψη τα χωριά και νησιά όπως ήταν πριν από την έναρξη ισχύος του νόμου για την εφαρμογή του σχεδίου «Καποδίστριας», δηλαδή οι δήμοι και οι κοινότητες όπως ήταν πριν το 1997,προκειμένου να καταβάλλεται το τέλος επιτηδεύματος.
Αυτό σημαίνει ότι εξετάζεται συνδυαστικά ο σημερινός πληθυσμός βάση της ΕΛΣΤΑΤ, αλλά και η νομική μορφή των χωριών ΠΡΙΝ το σχέδιο Καποδίστριας, δηλαδή απαιτείται το χωριό να είχε διοικητική αυτοτέλεια.
Με τα έγγραφα Δ12Α 1146052 ΕΞ 2011 και Δ12Α 1089202 ΕΞ 2012, καθώς και με την ερμηνευτική εγκύκλιο ΠΟΛ.1149/20.6.2013, διευκρινίστηκε ότι αν κάποιο χωριό δεν αποτελούσε, κατά το εξεταζόμενο χρονικό διάστημα, από μόνο του κοινότητα και κατά συνέπεια άνηκε διοικητικά σε άλλη κοινότητα ή σε κάποιο δήμο, λαμβάνεται υπόψη για την απαλλαγή από το τέλος επιτηδεύματος, ο πληθυσμός της κοινότητας (ή αντίστοιχα του δήμου) που υπαγόταν.
Επομένως, για την απαλλαγή από το τέλος επιτηδεύματος δεν εξετάζεται ο κάθε οικισμός χωριστά, αλλά η κοινότητα που αυτοί συνιστούσαν όλοι μαζί προ Καποδίστρια.

Για το θέμα του τέλος επιτηδεύματος των αγροτών με την ΠΟΛ 1053/2014«ΘΕΜΑ: Απαλλαγή από το τέλος επιτηδεύματος των αγροτών κατά τα πρώτα πέντε (5) έτη από την ημερομηνία τήρησης βιβλίων και ένταξής της στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.», διευκρινίστηκαν τα εξής:

«.......3. διευκρινίστηκε με το έγγραφο Δ12Α 1007810 ΕΞ2012- 13.01.2012 ότι, η πρώτη έναρξη και ένταξη, σε προγενέστερο χρόνο, στο ειδικό καθεστώς των αγροτών δεν καθιστούσε τον φορολογούμενο επιτηδευματία, ενώ τον καθιστούσε επιτηδευματία μόνο η προσθήκη καινούριας δραστηριότητας, με την οποία ο αγρότης αποκτούσε την ιδιότητα του επιτηδευματία. Κατ ́ επέκταση, η ημερομηνία δήλωσης της μεταβολής είναι επί της ουσίας η ημερομηνία πρώτης έναρξης επιτηδεύματος.

4. Μετά από όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω και για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή των διατάξεων §3 του άρθρου 31 του ν. 3986/2011, γνωρίζουμε ότι, για τους αγρότες του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ που θα τηρήσουν βιβλία και θα ενταχθούν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ για πρώτη φορά, η ημερομηνία μεταβολής θα θεωρείται ως πρώτη έναρξη και από την ημερομηνία αυτή και για τα επόμενα πέντε (5) έτη θα εξαιρούνται από την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος. Ομοίως θα εξαιρούνται όσοι αγρότες τηρήσουν βιβλία και ενταχθούν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και έχουν

κλείσει το 62ο έτος της ηλικίας της».

Επίσης, με την ΑΥΟ - ΠΟΛ. 1167/2.8.11 , ορίστηκε ότι για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 31 του Ν. 3986/2011 (επιβολή τέλους επιτηδεύματος) οι αγρότες ειδικού καθεστώτος δεν θεωρούνταν επιτηδευματίες.

Κλείνοντας σημειώνουμε ότι το τέλος επιτηδεύματος δεν αφαιρείται από το συνολικό εισόδημα ή από το φόρο της κλίμακας του άρθρου 9 του ΚΦΕ των φυσικών προσώπων που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα και δεν εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα των νομικών προσώπων του άρθρου 101 και της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του ΚΦΕ.

 *ο κ. Αναστάσιος Λυμπερίου είναι Οικονομολόγος-Κοινωνιολόγος, Λογιστής Α’ Τάξης και Υποψήφιος Διδάκτωρ στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Μέλος της Συνέλευσης των Αντιπροσώπων του Οικονομικού Επιμελητήριου Ελλάδας

tasoslimp@yahoo.gr